Mẹ chồng – bà Cúc – cả đời nghiêm khắc, nề nếp, sống tiết kiệm, có phần khắc khổ.
Từ ngày chồng mất, bà sống cùng vợ chồng người con cả, bao năm chỉ quanh quẩn với chiếc túi vải nhỏ treo đầu giường.
Không ai biết bên trong có gì, chỉ biết mỗi lần ai hỏi, bà đều chỉ nói:
“Lúc mẹ mất, nhớ bỏ cái túi này vào quan tài cho mẹ. Không thì mẹ không yên lòng.”
Câu nói đó khiến chị Hà – dâu cả ngờ vực suốt nhiều năm.
Năm bà Cúc 82 tuổi, sau một cơn tai biến nhẹ, bà ra đi lặng lẽ trong đêm.
Trong lúc cả nhà bối rối lo ma chay, chị Hà nhớ ngay tới cái túi vải năm nào.
Bà Cúc bảo bỏ vào quan tài?
“Dại gì! Chắc là vàng, là sổ đỏ, là di chúc gì đó chứ chả chơi. Bao năm bà ấy ki cóp, phải có của.”
Chị ta lén lấy cái túi, nhét ngay vào cốp xe SH, khóa lại.
Đám tang trôi qua chu toàn. Ai cũng ngợi khen chị Hà chu đáo, dâu trưởng gánh vác tốt.
Chị ta cười trong bụng:
“Mình lo tang, còn mẹ để lại ‘phần thưởng’ xứng đáng.”
Đêm hôm ấy, khi cả nhà ngủ say, chị kéo rèm, khóa cửa phòng, đặt chiếc túi vải lên bàn, hít một hơi thật sâu… rồi mở.
Trong túi, không có vàng.
Không có sổ đỏ.
Không có tiền.
Chỉ là một xấp giấy cũ kỹ, được bọc bằng ni-lông chống ẩm rất kỹ, cùng một bức thư viết tay run rẩy của bà Cúc:
“Gửi người con nào yêu thương mẹ thật lòng.
Đây là giấy khai sinh thật của thằng Khánh – con út.
Nó không phải con ruột nhà này, là con của người đàn bà hàng xóm trót lỡ.
Mẹ nhận nuôi nó vì thấy tội.
Trong túi còn có bản hợp đồng đất ruộng mẹ mua bằng tên nó – sổ đỏ mẹ đưa nó giữ rồi.
Nếu người mở túi là dâu cả, mẹ mong con hiểu:
Mẹ giao cho con giữ bí mật, không phải vì không tin, mà vì mẹ biết ai mới là người yêu thương thật lòng.
Nếu con mở vì lòng tham… thì tiếc thay.
Mẹ đã dặn bỏ vào quan tài không phải vì mê tín – mà vì muốn đem chuyện này theo.
Nhưng số phận chọn người biết giữ đạo.
Nếu con thấy mình không xứng đáng, hãy đưa nó cho Khánh. Mẹ tin, con sẽ biết phải làm gì…”
Chị Hà chết lặng, tay run như bị điện giật.
Lúc này chị mới nhớ lại: chính Khánh là người bán đất, đưa tiền lo viện phí cho mẹ chồng năm ngoái, còn vợ chồng chị thì cố viện cớ thoái thác.
Bao năm chị coi thường thằng em “không nghề”, hay lui cui chăm sóc mẹ già…
Vậy mà bà Cúc đã biết tất cả – và âm thầm lựa chọn.
Chị Hà sau một đêm trắng, sáng hôm sau lặng lẽ đến tìm Khánh, không nói gì, chỉ đặt lại chiếc túi rồi quay lưng đi.
Ai hỏi, chị chỉ cười nhạt: “Tôi chỉ giữ phần việc mình nên giữ. Còn cái còn lại… là bài học.”