Bà Lựu – một người đàn bà có tiếng “ăn nói chua như giấm” trong xóm – luôn tự hào mình khéo giữ nếp nhà.
Khi con trai bà – Hưng – đưa vợ từ quê về cưới, bà đã chẳng ưa ngay từ lần đầu gặp mặt:
“Con dâu mà quê mùa, nói tiếng đặc sệt, chắc học hết cấp 2 là cùng. Mặt mũi thì hiền như cục đất, lấy về chỉ tổ làm xấu mặt mẹ chồng.”
Từ ngày về làm dâu, Mai – cô con dâu hiền lành – luôn bị xếp ngồi ăn dưới góc bếp. Bữa cơm nào bà Lựu cũng chỉ đạo rõ ràng:
– “Mẹ ăn trên, chị ngồi dưới. Nhà tôi có trên dưới rạch ròi. Quê mà muốn ngồi chung à?”
Cả nhà không ai dám can ngăn. Hưng thì đi làm xa, một tuần mới về một lần, còn Mai thì luôn lặng lẽ cúi đầu, không hé răng.
Thời gian trôi, bà Lựu đột nhiên đổ bệnh. Tai biến khiến nửa người bà liệt, nằm một chỗ.
Nhưng điều làm bà tức tối hơn cả… là Mai không còn ở nhà nữa.
Cô để lại một lá thư ngắn gọn:
“Con xin phép về quê lo việc gia đình vài hôm, nhờ chị Hai chăm mẹ giúp.”
Mỗi ngày, người chăm bà thay đổi. Khi thì người từ trung tâm y tế đến, khi thì bác sĩ đến tận nhà truyền nước.
Mọi chi phí đều được thanh toán sẵn. Bà bực mình hỏi con gái lớn:
– “Tiền đâu mà tụi bây gọi bác sĩ tư chăm mẹ?”
Cô con gái chỉ đưa bà một tấm danh thiếp ghi dòng chữ:
“Nguyễn Thị Mai – Phó Tổng Giám đốc điều hành Tập đoàn y tế quốc tế H.T.P”
Bà Lựu chết sững.
Còn chưa hết, phía dưới là dòng chú thích nhỏ:
“Tốt nghiệp thạc sĩ Y tế công cộng tại Đại học Johns Hopkins (Mỹ).”
Thì ra, Mai không hề “quê mùa” như bà nghĩ. Cô là con gái duy nhất của ông Nguyễn – chủ một chuỗi bệnh viện tư lớn trong khu vực.
Vì quá áp lực với vị trí sắp được sắp đặt sẵn trong nhà, Mai từng xin cha được “sống một cuộc sống bình thường”, nên ông đồng ý để cô “về quê lấy chồng”, thử cuộc sống giản dị vài năm.
Ngay từ đầu, gia đình chồng không hề biết về thân thế của cô – bởi Mai không muốn ai dùng danh nghĩa ấy để đối xử đặc biệt.
Còn mẹ chồng thì chẳng bao giờ hỏi kỹ, chỉ chăm chăm đánh giá bằng… giọng nói và đôi dép nhựa.
Từ ngày biết sự thật, bà Lựu như biến thành người khác. Mỗi lần ai nhắc tới Mai, bà chỉ lặng thinh, không nói một lời.
Còn Mai, cô không trở lại nhà chồng nữa.
Cô gửi mẹ chồng một hộp quà sinh nhật – bên trong là một tấm ảnh chụp bà Lựu đang ngồi ăn ở mâm trên, còn Mai ngồi dưới góc bếp… kèm theo dòng chữ:
“Cảm ơn mẹ vì đã dạy con học được điều quan trọng nhất:
Không ai quê mùa bằng người cả đời chỉ biết nhìn người qua cái bát cơm.”